Tarihte Bugün 4 Ekim

[• BeSte •]

4 Ekim tarihinin detaylarını sizler için derledik. Peki 4 Ekim'de kim doğdu, kim öldü, neler oldu? 4 Ekim dünyada ne günü? İşte tarihe kazınan ve merak uyandıran 4 Ekim Tarihte Bugün...



4 Ekim'de Meydana Gelen Olaylar



MS 23 - Çin'in başkenti Şian'da çıkan köylü isyanında imparator Wang Mang linç edildi.

1227 - Endülüs hükümdarı Abdullah el Adil suikasta uğradı.

1535 - İncil'in tamamının İngilizce'ye ilk çevirisi İsviçre'de tamamlandı. Ortaya çıkan ilk İnciller İbranice idi. Hıristiyanlık diğer toplumlara da yayılınca incilin birçok dile çevirisi yapılmıştır.

1582 - Papa XIII. Gregorius, Gregoryen takvimi benimsedi. Eski Jülyen takvimine 10 gün eklendiği için bir sonraki gün 15 Ekim 1582 olarak kabul edildi.

1675 - Hollandalı bilim adamı Christian Huygens cep saatinin patentini aldı.

1824 - 1821'de kazanılan bağımsızlığın ardından Meksika'da ilk anayasa ilan edildi.

1830 - Belçika Krallığı, Hollanda Birleşik Krallığı'ndan ayrıldı.

1853 - Kırım Savaşı başladı. Kırım Savaşı, 4 Ekim 1853 - 30 Mart 1856 tarihleri arasındaki Osmanlı-Rus Savaşıdır. Birleşik Krallık, Fransa ve Piyemote-Sardinya'nın Osmanlı tarafında savaşa dâhil olmasıyla savaş, Avrupalı devletlerin Rusya'yı Avrupa ve Akdeniz dışında tutmak amacıyla verdiği bir savaş halini almıştır. Savaş, müttefik güçlerin zaferiyle bitmiştir.

1883 - İstanbul'u Paris'e bağlayan Orient Express ilk seferine çıktı.

1904 - Almanya ile Osmanlı Devleti arasında telgraf anlaşması imzalandı.

1905 - Orville Wright, uçakla 33 dakika havada kalarak, uçakla ilk uçan adam unvanını kazandı.

1911 - İlk halk asansörü Londra'nın Earl's Court metro istasyonunda hizmete başladı.

1912 - Osmanlı’da Himaye-i Hayvanat Cemiyeti adıyla hayvanları koruma amacı güden ilk dernek kuruldu.

1914 - Afyon ve Burdur'u etkisi altına alan büyük depremde 300 kişi hayatını yitirdi.

1922 - Himaye-i Hayvanat Cemiyeti adıyla Türkiye'deki hayvanları koruma amacı güden ilk dernek kuruldu.

1923 - Son işgal birlikleri İstanbul'dan ayrıldı.

1923 - Türk Ortodoks Patriği Papa Eftim, Kuvayı Milliye lehinde bildiri yayınladı.

1926 - Medeni Kanun, Borçlar Kanunu ve Ticaret Kanunu yürürlüğe girdi. Tüm bu kanunlar Avrupa’nın çeşitli ülkelerinin kanunları kısmen ya da tamamen uyarlanarak çıkarılmıştır.

1926 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Harry Truman Türkiye'ye yapılan yardımları açıkladı: 75.250.000 dolar karşılığı 140 bin ton malzeme. Osmanlı’nın mirasına konan yeni Cumhuriyet her şeyini kaybetmiş bir müflis gibi namerdin vereceği üç kuruşa muhtaç olmuştu. Bu durumun hızla telafi edilmesi yerine işe halkın kılık kıyafeti ile başlanmıştı.

1927 - ABD'nin Güney Dakota eyaletinde Rushmore Dağı'na dört ABD başkanının dev portreleri oyulmaya başlandı.

1931 - Chester Gould tarafından yaratılan Dick Tracy komedi filminin ilk gösterimi yapıldı.

1933 - Mustafa Kemal, 10'uncu Yıl Nutku'nu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde okudu.

1940 - Adolf Hitler ve Benito Mussolini, Kuzey İtalya'daki Brenner Geçidi'nde buluştular. Burada II. Dünya Savaşı’nda Mihver Kuvvetlerinin izleyeceği strateji konuşuldu.

1952 - II. Dünya Savaşı'nın Müttefik Genel Komutanı Eisenhower, 20 yıllık bir aradan sonra ABD başkanlığını kazanan ilk Cumhuriyetçi aday oldu.

1957 - Sovyetler Birliği'nin ilk yapay uydu Sputnik'i fırlatmasıyla ABD ile arasındaki uzay yarışı başladı.

1958 - İlk transatlantik jet servisi, Londra ve New York arasında seferlerine başladı.

1958 - Fransa'da Beşinci Cumhuriyet ilân edildi.

1959 - Dünya Serbest Güreş Şampiyonası Tahran'da yapıldı. Türkiye 57 ve 62 kiloda madalya aldı ve takım halinde dünya ikincisi oldu.

1964 - Antalya Belediyesi’nce düzenlenen ilk ‘Antalya Altın Portakal Film Festivali’ başladı.

1965 - Küba lideri Fidel Castro, Che Guevara'nın emperyalizme karşı savaşmak için Küba'dan ayrıldığını açıkladı.

1966 - Afrika'nın güneyindeki İngiliz sömürgesi Basutoland bağımsızlığını ilan ederek Lesotho Krallığı'nı kurdu.

1974 - Yunanistan'da Albaylar Cuntası'nın sona ermesinin ardından merkez sağcı Yeni Demokrasi Partisi kuruldu.

1976 - İstanbul’da bugün benzin bulunamadı. Taşıt kuyrukları yüzlerce metreyi geçti. Türkiye’yi yönetenler sonraları ‘benzin vardı da biz mi içtik’ deyip ne kalitede yöneticiler olduklarını ortaya koymuşlardı ama Kemalist zihniyet Türkiye Halkından her alanda bir yüzyılı alıp götürmüştü.

1978 - Ecevit başbakanlığındaki Türk hükümeti, 4 yeni Amerikan üssünün açılması (Sinop, Pirinçlik, Belbaşı ve Kargaburun) kararını verdi. Bakanlar Kurulu, Milli Güvenlik Kurulu’nun asker kanadının tavsiyesine uyarak 4 Amerikan üssünün açılmasına karar verdi. Türkiye’de Amerikan üssü problemi o günden bu yana gündemdeki sıcak ve kalıcı yerini almış oluyordu.

1983 - İdari sistemde köklü değişiklikler öngören yeniden yapılanmanın ilk adımı olarak, Türkiye 8 bölge valiliğine ayrıldı. Daha sonra bu kararın uygulanmasından vazgeçilip sadece doğu ve güneydoğu bölgelerine has bir şekilde Olağanüstü Hal Bölgesi Valiliği kuruldu. O dönemde Türkiye’yi eyalet sistemine geçirecek ve belki de bu yolla etnik ve bölgesel sorunlara özellikle de Kürt sorununa çözüm kapısı aralanabilecek olan bu adım, her dönemde kaos isteyen derin devlet tarafından engellenmiş kartel medyası da bu adımın aleyhinde bir tavır sergilemişti.

1984 - Mısır'ın halen kullanımda olan bayrağı kabul edildi.

1985 - GNU projesini desteklemek için ABD'de Özgür Yazılım Vakfı kuruldu.

1986 - Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Komisyonu'na kişisel başvuru hakkını kabul etti. Bundan sonra Türkiye’nin İnsan Hakları konusunda yaptığı ihlallerin boyutu daha net bir şekilde gözler önüne serilecekti ve İnsan Hakları ihlali konusunda Türkiye’nin dünyada başı çeken ülkeler arasında yer aldığı anlaşılacaktı.

1992 - Kuzey Irak'taki Kürt Parlamentosu Özerk Federe Kürt Devleti’nin kurulduğunu açıkladı. Özal’ın cumhurbaşkanlığında Türkiye, bu adımı sıcak karşılıyordu ama Türkiye’deki ırkçı yaklaşım gösteren kesimler kıyameti koparmış; Irak Kürtleri düşman ilan edilmişti. Bu düşmanca ve bağnazca tutum yüzünden Türkiye’de de Kürt sorunu aşılamayacak ve halklar arasında körüklenen düşmanlık giderek ileri boyutlara ulaşacaktı.

1993 - Rusya Federasyonu'nda Boris Yeltsin'e bağlı ordu birlikleri, komünistlerin kapatma kararına karşı direndiği parlamento binasını bastı. Moskova'da olağanüstü hâl ilan edildi. Halkların kurtuluşunu vadederek iktidara gelen ve halkı mutlak bir diktatörlükle yöneten komünizm direniyordu.

Rusya'nın başkenti Moskova'da ordunun parlamentoyu top ateşine tutması sonucu parlamenterler teslim oldu ve iki gün süren çarpışmalarda 300'den fazla kişi öldü.

1994 - Azerbaycan Başbakanı Hüseyinov'a bağlı birlikler Gence'de ayaklandı. Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, halkı isyanı bastırmaya çağırdı. İsyan kısa sürede bastırıldı, Hüseyinov Azerbaycan'dan kaçtı. Olayda Türkiye'nin parmağının olduğu iddia edildi. Süleyman Demirel’in Cumhurbaşkanlığındaki Türkiye ile kardeş ülke Azerbaycan arasındaki ilişkilerde bir süre soğuk rüzgarlar esti.

2000 - Enerji tasarrufuna ilişkin Başbakanlık genelgesi yayımlanarak, yeni mesai uygulamasına geçildi. Sabahları işe başlama saati 15 dakika öne çekildi, öğle tatili yarım saate indirildi. Böylece mesai saatinin 45 dakika önce sona ermesi sağlandı. Tüm kamu kurum ve kuruluşlarında çok sayıda lamba kullanılan oda ve salonlardaki lambaların gevşetilmesi ya da çıkarılması genelgede yer aldı. 28 Şubat Postmodern darbesinin ve darbecilerin zoraki kurdurduğu koalisyon hükümetlerinin ülke ekonomisini çökertmesinin ardından alınan tedbirler savaş yıllarının zorunlu tasarruflarını andırıyordu. ABD’den Maliye Bakanı ithal edilmiş, İMF imdada çağırılmış, zamlar yapılmış, bulunabildiği kadar iç ve dış kaynaklardan borçlanılmış ve defalarca halkın kemeri sıkılmış ama yine çöküşe çare bulunamamıştı.

2001 - Kuzey Atlantik Konseyi 11 Eylül saldırısının ardından NATO'nun operasyon başlatması kararını verdi.

2002 - 39. Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Film ödülünü Nuri Bilge Ceylan'ın Uzak adlı filmi aldı.

2012 - Türkiye'nin Suriye tezkeresi 320 kabul, 120 ret oyla kabul edildi.



4 Ekim'de Doğan Ünlüler



1819 - Francesco Crispi, İtalyan devlet adamı (ö. 1901)

1822 - Rutherford B. Hayes, ABD`nin 19. Başkanı (ö. 1893)

1882 - Engelbert Dollfuß, Avusturyalı politikacı ve şansölye (ö. 1934)

1886 - Erich Fellgiebel, Hitler'e karşı yapılan 20 Temmuz suikast girişiminde yer alan Alman general (idam) (ö. 1944)

1895 - Buster Keaton, ABD'li sinema oyuncusu (ö. 1966)

1910 - Cahit Sıtkı Tarancı, Türk şair ve yazar (ö. 1956)

1916 - George Sidney, ABD'li film yönetmeni (ö. 2002)

1923 - Charlton Heston, ABD'li sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 2008)

1940 - Silvio Marzolini, Arjantinli futbolcu, teknik direktör

1941 - Anne Rice, ABD'li yazar

1963 - Ferhat Oktay Türk basketbolcu

1970 - Olga Kuzenkova, Rus çekiççi

1970 - Zdravko Zdravkov, Bulgar futbolcu

1976 - Mauro Camoranesi, İtalyan futbolcu

1988 - Caner Erkin, Türk Milli futbolcu

1988 - Derrick Rose, ABD'li basketbolcu



4 Ekim'de Ölen Ünlüler



1669 - Rembrandt, Hollandalı ressam (d. 1606)

1818 - Josef Abel, Avusturyalı ressam (d. 1764)

1947 - Max Planck, Alman fizikçi (d. 1858)

1955 - Aleksandros Papagos, Yunan asker ve siyasetçi (d. 1883)

1964 - Ahmet Tarık Tekçe, Türk sinema oyuncusu (d. 1920)

1984 - Muazzez Tahsin Berkand, Türk yazar (d. 1900)

1989 - Graham Chapman, İngiliz aktör ve yazar (d. 1941)

1990 - Agop Arad, ressam ve gazeteci (d. 1913)

2000 - Michael Smith, Nobel Kimya Ödülü sahibi, Kanadalı biyokimyacı (d. 1932)

2013 - Võ Nguyên Giáp, Vietnam Savaşı'nda komünist Kuzey Vietnam birliklerinin komutanı (d. 1911)



4 Ekim Özel Hafta Gün ve Günler




Hayvanları Koruma Günü

Fırtına : Koçkatımı Fırtınası

Dünya Yürüyüş Günü (3-4 Ekim)

[RedLine]

Emeğine Sağlık BeSte cim