Tarihte Bugün 29 Eylül

[KartaLiÇe]

29 Eylül tarihinin detaylarını sizler için derledik. Peki 29 Eylül'de kim doğdu, kim öldü, neler oldu? 29 Eylül dünyada ne günü? İşte tarihe kazınan ve merak uyandıran 29 Eylül Tarihte Bugün...



29 Eylül'de Meydana Gelen Olaylar



1499 - İnebahtı kalesi(bugünkü Naupaktos-Yunanistan) fethedildi. İnebahtı Kalesi, II.Beyazıt komutasındaki Osmanlı ordusu tarafından fethedildi.

1555 - Damat Rüstem Paşa ikinci kez Osmanlı sadrazamı oldu.

1808 - Osmanlı’da Eyalet idarelerinin bozulması isyanların artması üzerine Sened-i İttifak imzalandı. Sened-i İttifak (29 Eylül 1808) Osmanlı Sadrazamı Alemdar Mustafa Paşa'nın Rumeli ve Anadolu ayanlarını İstanbul'da toplayarak yapmış olduğu anayasal bazı nitelikler içeren bir anlaşmadır. Anayasa hukukçuları Türkiye tarihindeki ilk anayasal belge olarak genellikle Sened-i İttifak’ı kabul ederler ve Türkiye’deki anayasacılık hareketlerini bununla başlatırlar. “Devlet iktidarını sınırlandırmayı amaçlayan bir girişim olarak” bu belgeyi İngiliz Magna Carta’sına benzetenler de vardır. Sened-i İttifak’ı bir belge olarak incelediğinde merkezi iktidarın yetkilerini sınırlayan, meşrutiyetçiliğe doğru atılan adımlar niteliğinde bazı hükümler taşıdığını görülmektedir. Senede göre ayanlar, Padişahın mutlak vekili olarak Sadrazam’dan gelen tüm emir ve yasaklara uyacaklardır. Ancak Sadrazamlık makamından kanuna aykırı rüşvet, yolsuzluk ve devlete zararlı işlemler çıkarsa, senedi imzalayanlar (asıl olarak ayanlar) ona karşı gelip engelleyeceklerdir.

1885 - Dünyanın ilk elektrikli tramvay hattı İngiltere'nin Londra kentinde faaliyete geçti.

1911 - Trablusgarp topraklarının İtalya'nın eline geçmesiyle sonuçlanan ve İtalya ile Osmanlı Devleti'ni karşı karşıya getiren Trablusgarp Savaşı başladı. Trablusgarp Savaşı, 1911-1912 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ve İtalya Krallığı arasında geçen bir savaştır. Adı, "Trablusgarp Savaşı" olmasına rağmen çarpışmalar, Trablusgarp'ın dışında, Adriyatik Denizi, Ege Adaları, Çanakkale Boğazı ve Kızıldeniz gibi çeşitli bölgelerde de sürmüştür. Bu savaşı İtalya, diğer büyük devletlerin ve Balkan Savaşı'nın sayesinde kazanarak sömürgelerini artırmıştır

1913 - II. Balkan Savaşı sonunda Osmanlı ile Bulgaristan arasında İstanbul Antlaşması imzalandı.

1918 - Bulgaristan, Selanik Ateşkes Antlaşması'nı imzalayarak I. Dünya Savaşı'ndan çekildi.

1920 - Yunanlılar, Uşak’ı işgal etti.

1920 - Kazım Karabekir komutasındaki Türk Ordusu Ermenistan ile yaptığı savaş sonucunda Sarıkamış'ı ele geçirdi.

1923 - Filistin'de İngiliz mandası resmen yürürlüğe girdi. İngilizler bundan sonra adım adım Siyonist bir Yahudi devletinin kurulması planını uygulayacak ve dünyanın dört bir yanından getirilen Yahudilerle sayıları artırılarak 1947’de Siyonist temeller üzerine bir Yahudi devleti kurdurup buradan çekilecektir.

1929 - Muhsin Ertuğrul'un yönettiği Ankara Postası filminin ilk gösterimi, İstanbul'da yapıldı.

1933 - Komünist Enternasyonal genel sekreteri Georgi Dimitrov'un suçlandığı Reichstag Yangını soruşturmasında diğer sanık Marinus van der Lubbe yangını çıkardığını itiraf etti.

1937 - Çin Cumhuriyeti'nde Japon tehdidine karşı milliyetçi general Çan Kay Şek ile komünist önder Mao Zedong birlikte davranma kararı aldı.

1938 - Fransa, İtalya ve Büyük Britanya Münih Antlaşması'nı imzalayarak Nazi Almanyası'nın Çekoslovakya'nın Südet bölgesini işgal etmesini kabul etti.

1939 - II. Dünya Savaşı: Polonya askerleri geri çekildi, Varşova teslim oldu. Polonya, Alman hakimiyetine girdi.

1941 - Kiev'de Nazilerin Babi Yar Katliamı başladı. İki günde 33.771 Yahudi öldürüldü.

1960 - 27 Mayıs darbecileri Demokrat Parti’yi, mahkeme kararıyla kapattırdı.

1971 - Umman, Arap Birliği'ne katıldı.

1972 - Milliyet Sanat dergisinin ilk sayısı çıktı.

1978 - Roma Katolik Kilisesi’nin başına geçtikten bir ay sonra Papa Birinci John Paul Vatikan’daki evinde ölü bulundu.

1984 - Yönetmen Atıf Yılmaz, Bir Yudum Sevgi filmiyle Altın Portakal Ödülü'nü kazandı.

1985 - Demokrat Partililerin yargılandığı Yassıada'nın sertliği ile tanınan komutanı Tarık Güryay öldü.

1985 - Atıf Yılmaz, Dul Bir Kadın filmiyle de Altın Portakal Ödülü'nü alarak bu ödülü iki yıl üst üste kazanmış oldu.

1986 - 1980 askeri darbesi sonrası, Necmettin Erbakan Gaziantep'te ilk kez Refah Partisi (RP) kürsüsünde konuştu.

1991 - Haiti'de askeri darbe gerçekleşti.

1992 - PKK, Hakkari-Şemdinli'deki jandarma taburuna saldırdı. 2'si astsubay 23 asker ile 5 korucu hayatını yitirdi. Saldırıdan sonra başlayan operasyonlarda 58 PKK'lı öldürüldü.

1993 - Antalya’da, askeri uçak bir evin üstüne düştü. Pilot ile evde bulunanlardan 7 kişi öldü, 1 kişi yaralandı.

1994 - Adalet eski Bakanı ANAP'lı Mehmet Topaç, Ankara'daki avukatlık bürosunda, Dev-Sol örgütü üyesi oldukları iddia edilen 4 kişinin silâhlı saldırısı sonucu öldü.

1995 - İstanbul Maslak'ta İl Jandarma Alay Komutanlığı giriş kapısı önünde gece nöbeti tutan jandarma erlerine DHKP-C tarafından silahlı saldırı düzenlendi. Tarkan Yağcı ve Serdar Öztürk isimli Jandarma erleri hayatını kaybetti.

2005 - Cezayirliler, 1992'den bu yana 150 binden fazla kişinin ölümüne yol açan siyasi içerikli iç savaşa son vermeyi amaçlayan “Ulusal Uzlaşma ve Barış Sözleşmesi”ni referandumla kabul etti. Bu sözleşmeyle siyasi af getirilmiş ve demokratik haklar konusunda birtakım iyileştirmeler yapılmıştır.

2007 - Şırnak-Beytüşşebap ilçesi Beşağaç köyünde PKK tarafından meydana getirilen minibüs baskınında 13 kişi hayatını kaybetti.

2008 - Lehman Brothers gibi önemli şirketlerin iflaslarının ardından Dow Jones endeksi 777.68 puan birden düşerek bir günde en büyük düşüşü yaşadı.

2009 - Şeyh Said Efendi’nin torunlarından Abdülmelik Fırat, vefat etti. Abdülmelik Fırat, 1957’de Demokrat Parti 11. Dönem Erzurum Milletvekilliği ve 1991’de Doğruyol Partisi 19. Dönem Erzurum Milletvekilliği yapmıştır. 2002 yılında Hak ve Özgürlükler Partisini kurmuş ve Onursal Başkanlığını yapmıştır. Kürtçe ve Türkçe'nin yanı sıra Arapça, Farsça, İngilizce ve Fransızca da konuşan Fırat, TBMM'nin en çok yabancı dil bilen üyelerindendi. Diyarbakır Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu mezunudur. Babası Şeyh Şahabettin, Şeyh Said'in yeğeni aynı zamanda onun kızı Ayşan Hanım ile evliydi. 1925'deki Şeyh Said kıyamının ardından ailesinin pek çok ferdi idam edildi, hayatta kalanlar da sürgüne gönderildiler. Sürgüne gönderilenler, 1929'un Mart ayında Takrir-i Sükun Kanunu'nun kaldırılmasıyla memleketlerine geri dönebildi. Ancak topraklarına el konulmuştu. Bu arada Soyadı Kanunu çıkarılmış, Şeyh Said ailesinin bir kısmına sürgünde Fırat soyadı verilmişti. Ancak Aile 1935'de ikinci kez sürgüne tabi tutuldu. Çok partili dönemin başlaması ile TBMM, Mecburî İskân Kanunu'nun bazı maddelerini değiştirmiş, bazı maddelerini de yürürlükten kaldırmıştı. Böylece Fırat ailesi birkaç günlük yolculuğun ardından Hınıs'ın Kolhisar köyüne döndüler. İlk kez 1957'de yaşını 7 yıl büyüterek DP Erzurum milletvekili oldu. 27 Mayıs Darbesi'nde tutuklanan yaklaşık 500 kişinin içinde en genciydi. 1,5 yıla yakın Yassıada'da kaldı. Yargılama sonucu önce idam cezasına çarptırıldı, daha sonra cezası hapis cezasına çevrildi ve 1,5 sene de Kayseri cezaevinde hapis yattı.



29 Eylül'de Doğan Ünlüler


1547 - Miguel de Cervantes, İspanyol yazar (ö. 1616)

1571 - Caravaggio, İtalyan ressam (ö. 1610)

1810 - Elizabeth Gaskell, İngiliz romancı (ö. 1865)

1815 - Andreas Achenbach, Alman manzara ressamı (ö. 1910)

1901 - Enrico Fermi, ABD'li nükleer fizikçi (ö. 1954)

1904 - Eileen Evelyn Greer Garson, Oscar ödüllü İngiliz oyuncu (ö. 1996)

1912 - Michelangelo Antonioni, İtalyan yönetmen (ö. 2007)

1913 - Silvio Piola, İtalyan futbolcu (ö. 1996)

1916 - İsmet Kür, Türk öğretmen, yazar (ö. 2013)

1920 - Peter Dennis Mitchell, Nobel ödüllü İngiliz biyokimyacı (ö. 1992)

1931 - James Cronin, Nobel ödüllü ABD'li nükleer fizikçi

1932 - Robert Benton, Oscar ödüllü ABD'li senarist ve yönetmen

1936 - Bilal İnci, Türk oyuncu (ö. 2005)

1936 - Silvio Berlusconi, İtalyan siyasetçi ve başbakan

1943 - Lech Walesa, Polonya dayanışma hareketi (Solidarność) lideri

1948 - Theo Jörgensmann, Alman müzisyen

1950 - Şerif Benekçi, Türk yazar (ö. 2008)

1951 - Michelle Bachelet, Şilili politikacı ve devlet başkanı

1973 - Doğan Duru, Redd grubunun solisti, besteci ve söz yazarı

1973 - Güneş Duru, Redd grubunun gitaristi, arkeolog ve besteci

1976 - Andriy Şevçenko, Ukraynalı milli futbolcu

1979 - Berke Üzrek, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu

1979 - Orhan Ak, Türk futbolcu

1981 - Şahin Irmak, Türk oyuncu

1984 - Per Mertesacker, Alman futbolcu

1988 - Kevin Durant, NBA oyuncusu



29 Eylül'de Ölen Ünlüler



MÖ 48 - Gnaeus Pompeius Magnus, Romalı general ve politik lider (d. MÖ 106)

1712 - Sâbit, Divan şairi (d. 1650)

1833 - VII. Fernando, İspanya kralı (d. 1784)

1902 - Émile Zola, Fransız romancı (d. 1840)

1908 - Machado de Assis, Brezilyalı yazar (d. 1839)

1913 - Rudolf Diesel, Dizel motorun mucidi Alman makine mühendisi (d. 1858)

1925 - Léon Bourgeois, Fransız başbakan (d. 1851)

1927 - Arthur Achleitner, Alman yazar (d. 1858)

1929 - Patrik III. Basil, Rum Ortodoks Patriği, (d. 1846)

1930 - Ilya Yefimovich Repin, Rus ressam (d. 1844)

1949 - Cemal Keşmir, Damat Ferit Paşa hükümetlerinde Dahiliye ve Ticaret ve Ziraat Nazırlığı yapmış ve Yüzellilikler arasında yer alan Türk siyasetçi (d. 1862)

1953 - Ernst Reuter, Alman siyasetçi, Batı Berlin'in ilk belediye başkanı (d. 1889)

1961 - Nihat Reşat Belger, Atatürk'e ilk siroz teşhisini koyan Türk doktor (d. 1882)

1967 - Carson McCullers, ABD'li yazar (d. 1917)

1973 - Nurullah Esat Sümer, Türk siyasetçi, Maliye ve Devlet Bakanı (d. 1899)

1973 - W. H. Auden, İngiliz şair (d. 1907)

1985 - Tarık Güryay, Demokrat Partililerin yargılandığı Yassıada'nın komutanı

1997 - Roy Lichtenstein, ABD'li Pop sanatçısı (d. 1923)

2001 - Nguyen Van Thieu, Güney Vietnam devlet başkanı (d. 1923)

2003 - Tuğrul Şavkay, Türk gazeteci (d. 1951)

2007 - Yıldırım Aktuna, Türk nöropsikiyatr, siyasetçi (d. 1930)

2009 - Abdülmelik Fırat, Kürt asıllı Türk siyasetçi (d. 1934)

2010 - Tony Curtis, ABD'li sinema oyuncusu. (d. 1925)



29 Eylül Özel Hafta Gün ve Günler


Dünya Kalp Günü



Kaynak :https://batmanrehbergazetesi.com/hab...-gelen-olaylar