Doğa ve İnsan

[• BeSte •]

İnsanların yaşamları boyunca ilişki içerisinde oldukları ve karşılıklı etkileşimde bulundukları fiziki, sosyal, ekonomik ve kültürel ortama doğal ortam adı verilir. Doğal ortam içerisinde yer alan, oluşumunda insanın etkisinin bulunmadığı herşeye doğal unsur adı verilir.

Doğayı Oluşturan Dört Unsur

Doğa ve İnsan Etkileşim
Doğanın İnsana Etkisi
İnsanın Doğaya Etkisi
İnsanın yaşamak amacıyla bulunduğu ortama doğal çevre adı verilir.

Dünyanın değişik bölgelerinde yaşamlarını sürdüren insanların beslenme, barınma ve giyinme gibi temel yaşamsal faaliyetlerinin birbirine göre büyük farklılıklar gösterdiği görülür. Bu farklılığın temel nedeni doğal ortamın farklılık göstermesidir.



1. Doğayı Oluşturan Dört Unsur
İnsanın yaşadığı bu doğal ortam, atmosfer (hava küre), litosfer (taş küre), hidrosfer (su küre) ve biyosfer (canlılar küresi) olmak üzere dört temel ortamdan oluşmaktadır.

Atmosfer (Hava Küre): Dünyamızı çepeçevre saran ve çeşitli gazların karışımından oluşan doğal ortamdır. Bulutluluk, nemlilik, sis ve yağış gibi tüm hava olayları atmosferde meydana gelir. Atmosfer olaylarını coğrafyanın alt dallarından klimatoloji bilimi inceler. Atmosferin %78’i azot, %21’i oksijen ve %1’i de diğer gazlardan (asal gazlar) oluşur.

Hidrosfer (Su Küre): Akarsular, göller, denizler, bataklıklar ve okyanuslar ile tüm yer altı sularının hepsine birden verilen isimdir. Su küreyi coğrafyanın alt dallarından Hidrografya bilimi inceler. Gezegenimizin 4’te 3’ü denizler ve okyanuslar başta olmak üzere sulardan oluşmaktadır.

Litosfer (Taş Küre): Yer kabuğunun en dış bölümüdür. Sial ve sima olarak ikiye ayrılır. Litosfere taşküre denilmesinin sebebi bileşiminin kayaçlardan oluşmasıdır. Dağlar, taşlar, vadiler ve platolar litosferi oluşturan başlıca unsurlardır. Taş küre üzerindeki yer şekillerinin oluşum özelliklerini coğrafyanın alt dallarından olan jeomorfoloji bilimi inceler.

Biyosfer (Can Küre):Litosfer, atmosfer ve hidrosferden oluşan doğal ortam içerisinde canlılar yaşar. Canlılarda doğal ortamın bir parçası olduklarından ve insan yaşamını doğrudan ilgilendirdiklerinden coğrafyanın, dolayısıyla yeryüzü kavramının bir ögesini oluştururlar. Biyocoğrafya; doğayı oluşturan dört unsur (muhteşem dörtlü) içerisinde bileşke konumundadır. Canlılar küresini coğrafyanın alt dallarından biyocoğrafya bilimi inceler.