Sezgicilik (intüisyonizm)

[BeSte]

Bu akımın düşünceleri büyük ölçüde Fransız filozof Henri Bergson’un sezgicilik/ruhçuluk felsefesine dayanır.
Materyalizme ve pozitivizme karşı olan, idealist bir yakla*şımdır.
Bu anlayışa göre bilginin asıl kaynağı akıl değil sezgidir.
İnsanın sezgi gücünün hayalleri ve duyguları belirlediği, maddenin, varlığın buna bağlı olarak şekillendiği savunulur; dış dünya, varlık, madde, eşya, ruhun, düşüncenin bir ürünüdür.
Sembolist şairlerin, saf şiir anlayışını savunan şairlerin varlığa yaklaşım biçimleri büyük ölçüde sezgici felsefeye dayanır.
Belirleyici olan somut varlık değil, şairin duyuş, görüş, düşünüş tarzıdır. Dış dünya insanın iç dünyasını ifade etmeye yarayan simgeler âlemidir.
Dış dünya, düşünceyle, duyguyla, algıyla, rüyayla anlam*landırılabilir.
Bu akım edebiyatımıza Cumhuriyet Dönemi’nde girmiştir.
Türk şiirinde sezgici yaklaşımın en önemli temsilcisi Ahmet Hamdi Tanpınar’dır.
Necip Fazıl Kısakürek, Asaf Halet Çelebi gibi yazar ve şairler üzerinde de bu anlayışın etkileri vardır.